Dlaczego uderzenie pewnych zapachów natychmiast przenosi Cię z powrotem do dzieciństwa? Dzieje się tak, gdyż pierwszy zapach kojarzony z przedmiotem jest ściśle powiązany z ośrodkiem mózgu zwanym hipokampem. A ten z kolei odpowiada za przechowywanie pamięci.
Yaara Yeshurun z ośrodka w Izraelu wywnioskowała, że mózg rezerwuje szczególny wzorzec działalności dla wspomnień, które kojarzymy po raz pierwszy z zapachem jakiejś rzeczy. To parowanie najprawdopodobniej ma podłoże w dzieciństwie.
Faza pierwsza: prezentacja obiektów
Yaara Yeshurun wraz z kolegami z Weizmann Institute of Science w Rehovot pokazała wolontariuszom przedmioty takie, jak krzesło i ołówek. Wybrali takie rekwizyty, gdyż istniało małe prawdopodobieństwo, że już wcześniej wiązano je z
zapachem. W trakcie prezentowania tych rzeczy wystawiono uczestników na działanie zapachu lub dźwięku. Półtorej godziny później pokazano im te same przedmioty w towarzystwie innego aromatu lud dźwięku.
Faza druga: obserwacja aktywności mózgu
Tydzień później naukowcy ponownie zademonstrowali ochotnikom rekwizyty. Zapytali ich, który zapach lub dźwięk kojarzą z przedmiotami. W tym czasie skanowali ich mózgi za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego.
Wyniki: pierwszy zapach tym najtrwalszym i najmocniejszym
Wolontariusze byli bardziej skłonni wspominać pierwszy zapach. A kiedy to robili, ich mózgi pokazały charakterystyczny wzór aktywności w hipokampie. Ten wzorzec nie pojawił się, gdy ochotnicy wybierali drugą woń i gdy byli eksponowani na muzykę. Mózg mógł ewoluować do stanu, w którym ustanowił te uprzywilejowane wspomnienia, ponieważ zwiększa naszą zdolność do wyczuwania niebezpieczeństwa. Jest to szczególnie prawdziwe w odniesieniu do nieprzyjemnych zapachów.
Rachel Herz potwierdza tę teorię.
Ewolucyjną konsekwencją jest fakt, że sytuacja, w której pierwszy raz doświadcza się zapachu, jest jak wiarygodny sprawca jego znaczenia. Ważne jest, aby poznać sens tego znaczenia na tyle, aby zapach odpowiednio zareagował w przyszłości.