Czy zapachy mogą przywoływać do porządku? Umoralniać? Sprowadzać na dobrą drogę? Okazuje się, że zapach świeżości i czystości ma taką moc. Gdy powietrze pachnie świeżo i czysto, ludzie odruchowo stają się bardziej przyzwoici, sprawiedliwi i szczodrzy.
Hojność i moralność wzrastają po ekspozycji na czyste i świeże zapachy. Tę tezę dowiedli naukowcy z Brigham Young University pod kierownictwem profesor Katie Liljenquist. W dwóch eksperymentach udowodnili, że zapach czystości może zmienić ludzkie zachowanie.
Otoczenie świeżych zapachów sprzyja uczciwości i chęci niesienia pomocy
Badacze porównywali postępowanie wolontariuszy w pokoju o neutralnym zapachu i w pomieszczeniu, gdzie rozpylono cytrynowy płyn do mycia szyb. Mieli wykonywać zadania, które oceniały ich uczciwe zamiary i gotowość niesienia pomocy innym.
Pierwszy test miał sprawdzić, czy uczciwość idzie w parze ze świeżymi aromatami. Uczestnikom doświadczenia rozdano po 12 dolarów. Mieli je sprawiedliwie porozdzielać między siebie a inną osobę, od której rzekomo pieniądze pochodziły i która miała siedzieć w oddzielnym pokoju. Tak naprawdę ochotnicy byli sami.
Przebywanie w perfumowanym pomieszczeniu wpłynęło korzystnie na postawę wolontariuszy. Oddali nieistniejącemu partnerowi średnio 5,33 dolara. Ochotnicy z bezzapachowego lokum przekazali jedynie 2,81 dolara.
Drugi eksperyment weryfikował ludzką dobroduszność. Uczestnicy testu mieli się określić, czy chcą wesprzeć organizację Habitat for Humanity. Czy to poprzez pomoc finansową, czy poprzez uczestnictwo w projekcie jako wolontariusz. Oceniali to za pomocą 7-punktowej skali.
Ci, którzy siedzieli w aromatyzowanym pokoju chętniej zostaliby wolontariuszami. Określili się na 4,21, podczas gdy ci z neutralnej przestrzeni na 3,29. Jeśli mieliby oddać część swoich funduszy – zrobiłoby to 22% osób z perfumowanego miejsca i 6% z miejsca bezzapachowego.
Po ukończeniu zadań zapytano uczestników, czy byli świadomi obecności zapachu w pokoju. Wszyscy zgodnie stwierdzili, że nie zorientowali się, że jakieś zapachy unoszą się w powietrzu.
W jaki sposób można przenieść do życia codziennego wyniki eksperymentów?
Analiza profesor Liljenquist dowodzi, że czystość/świeżość uaktywnia moralne zachowanie. Dzięki zapachom można:
- promować etyczne postępowanie,
- tanio i prosto rozwiązywać nieporozumienia i konflikty,
- zapewniać bezpieczeństwo w sklepach czy biurach.
